Ο ΝΑΟΣ

Η ίδρυση του Ιερού  Ναού Παναγίας Φανερωμένης, στη χώρα της Σκοπέλου

Παναγία των Χαιρετισμών ή Μυροβλύτισσα.

Η θαυματουργή εικόνα αυτή σήμερα βρίσκεται στη Μονή Διονυσίου του αγίου Όρους.

Σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται σε ασημένια πλάκα στο πίσω μέρος της, η εικόνα αυτή δωρίθηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό στον όσιο Διονύσιο κτήτορα της μονής κατά την επίσκεψή του στην Τραπεζούντα, είναι δε εκείνη με την οποία ο Πατριάρχης Σέργιος στάθηκε στα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως κατά την πολιορκία της από τους Σκύθες το 626 μ.χ. και μπροστά στην οποία μετά τη θαυματουργική νίκη των Βυζαντινών ψάλθηκε για πρώτη φορά ο Ακάθιστος Ύμνος. 

Το 1592 την έκλεψαν Αλγερινοί πειρατές, αλλά μεγάλη τρικυμία, ένα τρομερό όνειρο και φοβερό θαύμα που είδε ο αρχηγός τους, τούς έκαναν να την επιστρέψουν στο μοναστήρι. 

Η εικόνα είχε θρυμματίσει το κιβώτιο όπου την είχαν κρύψει και είχε πλημμυρίσει από μύρο. Μερικοί πειρατές συγκλονισμένοι από το θαύμα έμειναν στο μοναστήρι, όπου βαπτίστηκαν και έγιναν μοναχοί. Το 1767 την έκλεψε σπείρα λωποδυτών από την Δαλματία, στο δρόμο όμως της επιστροφής έγιναν αντιληπτοί από Έλληνες βοσκούς, που τους την πήραν και την μετέφεραν στη Σκόπελο. 

Οι δημογέροντες του νησιού αρνήθηκαν να επιστρέψουν την εικόνα στους Διονυσιάτες μοναχούς που ήρθαν, για να την πάρουν. Μετά τρεις μήνες το νησί τιμωρήθηκε με πανώλη και οι Σκοπελίτες επέστρεψαν μετανοημένοι την εικόνα στο μοναστήρι αφιερώνοντας σ΄ αυτό και ένα μετόχι στο νησί τους. 

Η εικόνα είναι μικρών διαστάσεων με πολύ αμαυρωμένο και δυσδιάκριτο το σχέδιο και φυλάσσεται στο ομώνυμο παρεκκλήσι, όπου και διαβάζονται καθημερινά οι Χαιρετισμοί.

(Πηγή: Θαυματουργές εικόνες της Παναγίας στον Άθω, εκδ. Ι. Μ. Ξηροποτάμου, Αγ. Όρος 1985 σελ. 26-27).

Στη συνέχεια παραθέτουμε σχετικό κείμενο αναφορά της υποδιοικήσεως Σκιάθου Σκοπέλου προς το Β. Διοικητήριον της Εύβοιας από το οποίο πληροφορούμαστε το χρόνο και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ιδρύθηκε ο ναός της Παναγίας Φανερωμένης στη  Σκόπελο:

«Οἱ κάτοικοι τῆς Σκοπέλου εὐλαβεία φερόμενοι / προσεκάλεσαν πρό χρόνων τήν ἁγίαν / εἰκόνα τῆς Φανερωμένης ἀπό τό Μοναστήριον / τοῦ ἐν Ἄθωνι Διονυσίου, κ(αί) διά τιμήν, ἀνήγειραν / κ(αί) ἕνα Ναόν, τιμήσαντές τον μέ τό ὄνομα / τῆς Φανερωμένης... τόν ὁποῖον ἀφιέρωσαν εἰς τήν προ/στασίαν αὐτοῦ τοῦ Μοναστηρίου τοῦ Διονυσίου / διά νά εἶναι ὑπόχρεοι, ὡς ἐκ τούτου οἱ πατέρες ἅπαξ τοῦ ἔτους νά μεταφέρουν τήν ἁγίαν / αὐτήν εἰκόνα τῆς Φανερωμένης εἰς Σκόπελον / διά νά ψάλλουν ἁγια σμούς, ὄταν δέ εἶχον κ(αί) ἱερεῖς περιττούς, ἔστελλον κ(αί) ἐφημέριον ἀπό / τό Μοναστήριον κ(αί) ἐφημέρευεν εἰς αὐτήν, ὅταν δέ ὑστεροῦτο τοιούτου, διώριζεν ὁ Ἐπίσκοπος Σκοπέλου ἐκ τῶν ἐντοπίων...».

(Πηγή: Γενικά Ἀρχεῖα τοῦ Κράτους, Μοναστηριακά φακ. 477. Ἀπό τήν ἀναφορά τῆς Ὑποδιοικήσεως Σκιάθου Σκοπέλου κ.λπ. πρός τό Β. Διοικητήριον τῆς Εὐβοίας, ἀρ. 2430. 1246/17 Σεπτεμβρίου 1839, Σκίαθος).

Το πιο πάνω κείμενο περιέχεται ως παράρτημα στη μελέτη του αιδεσ/του π. Κωνσταντίνου Ν. Καλλιανού (εφημέριου του Ι. Ν. Αγ. Παντελεήμονα Σκοπέλου), με τίτλο, «Σχέσεις Σκοπέλου καί Ἁγίου Ὄρους» Ἀθήνα 1996.